Pozwólcie zakwitnąć młodym kwiatom, nawet, jeśli czasem zmoczy je nagły deszcz. Całą resztę otrzymacie w nadmiarze.
/C. Freinet/

Głównym celem programu autorskiego inspirowanego pedagogiką C. Freineta jest wszechstronny rozwój osobowości dziecka.

Program kładzie nacisk na uczenie dzieci samodzielnego myślenia, świadomego dokonywania wyborów, odpowiedzialności i samodzielności działania. Istotnym elementem funkcjonowania klasy jest kształtowanie u dzieci i rodziców poczucia przynależności do wspólnoty szkolnej.

Realizacja założeń autorskiego programu polega przede wszystkim na wykorzystaniu technik pracy szkolnej C. Freineta:

  • wspólne planowanie pracy z uczniami,
  • organizacja życia klasy,
  • swobodne teksty i gazetka szkolna,
  • “doświadczenia poszukujące” – uczenie się przez odkrywanie,
  • księga życia klasy,
  • różnorodne formy ekspresji,
  • współudział dzieci w życiu środowiska poprzez różnego rodzaju spotkania, wywiady, wycieczki, “zielone szkoły”,
  • korespondencja i wymiana międzyszkolna,
  • korzystanie w codziennej pracy z nowoczesnych pomocy dydaktycznych.

 

Jakie efekty przynosi praca technikami freinetowskimi? Na pewno łatwość przyswajania wiedzy, opanowywania umiejętności poprzez aktywne poznawanie, doświadczanie, przeżywanie, odkrywanie i budowanie.

Stosowane techniki i formy organizacyjne, tworzenie atmosfery opartej na wzajemnym zaufaniu, szacunku, twórczej aktywności, wiary w sukces każdego dziecka na miarę indywidualnych możliwości, potrzeb i aspiracji edukacyjnych, włączeniu rodziców w pracę dydaktyczno-wychowawczą jako współpartnerów służą wspieraniu wszechstronnego rozwoju osobowości dziecka. Wdrażają dzieci do otwartości, swobody wyrażania siebie i komunikowania się z innymi w różny sposób. Dzieci planując, działając, podsumowując pracę mają możliwość wyboru zadań do realizacji, podejmowania decyzji, uczą się samodzielności myślenia i działania, rozwijają się twórczo. Potrafią dokonać samooceny i oceny innych, samokontroli. Poszukują wiedzy i informacji w różnych źródłach, rozwijają swoje zainteresowania. Samodzielnie utrwalają swoje wiadomości i umiejętności korzystając z dostępnych w klasie różnorodnych środków dydaktycznych, w tym multimedialnych. Są ciekawe życia i chętnie próbują je poznawać. Dowodem tego są liczne wycieczki, wyjazdy na “zielone szkoły”, spotkania z ciekawymi ludźmi, uroczystości szkolne i klasowe, konkursy. Naszym celem jest wychowanie człowieka kochającego przyrodę i ludzi, rozumiejącego znaczenie życia własnego i innych, otwartego na świat, umiejącego odnaleźć się w nowym środowisku.

Istotną rzeczą w procesie rozwoju dzieci jest unikanie “niezdrowej” rywalizacji, w czym pomaga między innymi stosowanie oceny opisowej. Ocena opisowa jest bardziej obiektywna i sprawiedliwa. Wymaga więcej odpowiedzialności, uważności od nauczyciela i od rodziców. Motywuje tych ostatnich do interesowania się dzieckiem, do udzielania mu pomocy. Pozwala na indywidualne tempo uczenia się i na swobodny rozwój dziecka. W klasach stosowany jest także system sprawności (“matematyk”, “przyrodnik”, itp.), aby zmobilizować dzieci, zgodnie z ich możliwościami, do opanowania sprawności w jakiejś dziedzinie.

Nauczyciel w klasie freinetowskiej to nauczyciel podążający za dzieckiem, nauczyciel „cień”, pośredniczący w kontakcie dziecka ze światem zewnętrznym. To twórca, wynalazca, poeta, budowniczy, pisarz, artysta, muzyk, psycholog i filozof – nieustannie doskonalący swój warsztat pracy i własny rozwój. Znając potrzeby swych wychowanków, może im oferować interesujące treści z różnych dziedzin w formie ciekawych doświadczeń i działań, twórczych zabaw i kontaktów z otaczającym światem. Powinien budować dobre relacje nauczyciel-uczeń-rodzic, oparte na wzajemnym zaufaniu, otwartości, szczerości, akceptacji, zrozumieniu i naturalności. To wszystko powoduje, że dorosły staje się współtowarzyszem podróży przez świat edukacji, a szkoła miejscem, w którym każdy może być twórczy (nauczyciel, rodzic, uczeń).

Moment przekroczenia przez dzieci progu szkoły, a potem warunki, jakie stworzymy im do działania, to wszystko składa się na fundament pod dalszy etap ich edukacji. Warto więc pomyśleć o solidnym fundamencie, a taki daje nauka w klasie freinetowskiej – to dobra inwestycja.

Joanna Antczak

W nowym roku szkolnym 2021/2022 w klasach freinetowskich realizujemy wspólnie opracowaną innowację pedagogiczną. Jako animatorki pedagogiki C. Freineta, autorki programów kształcenia w klasach 1-3 inspirowanych jego filozofią zakorzenioną głęboko w naturze, w kulturze mądrości ludowej, zdrowego rozsądku, widzimy potrzebę kreowania u naszych wychowanków postaw patriotycznych w oparciu o głęboki związek z “małą ojczyzną”. Stąd pomysł na stworzenie innowacji pedagogicznej “Wanoga śladami kaszubskich bajek” , w której możemy skorzystać z pełnego wachlarza  technik pracy szkolnej C.Freineta w rozumieniu i interpretacji edukacji regionalnej Kaszub.  

burst

Głównym założeniem innowacji jest uczenie się patriotyzmu, poznanie własnej tożsamości oraz potrzeba poznania środowiska lokalnego i dziedzictwa kulturowego, a także wpływu tego środowiska na tożsamość ucznia. C. Freinet mówił: „Nie odrywajcie dzieci od ich korzeni”. Dzięki przygotowanym zajęciom w oparciu o kaszubskie bajki i legendy, dzieci będą mogły bliżej poznać swój region, uczestniczyć w dalekich i bliskich wędrówkach edukacyjnych, oraz poznają historię swoich przodków. Uczniowie zostaną zaproszeni do kolorowego świata, wypełnionego emocjami własnych doświadczeń i przeżyć poprzez poznawanie i interpretację regionalnych bajek. Nasza innowacja ma być swoistym przewodnikiem po regionie, jego historii i kulturze. 

Wierzymy, że poprzez stworzenie odpowiednich warunków, inicjowanie okazji edukacyjnych, prowokowanie aktywności, zaplanowanie przez nas zróżnicowanych działań (niejednokrotnie przy wsparciu rodziców, czy regionalnych ekspertów), każdy uczeń z naszych klas będzie mógł z pełną świadomością powiedzieć „…to jest moja rodzina, to jest mój dom, to jest moja szkoła, to jest moja miejscowość, to jest mój region, to jest moja ojczyzna”. Każdy będzie miał poczucie wspólnoty i świadomość tego, co do niej wnosi. 

 „Pozwólcie dziecku doświadczać po omacku, wydłużać swe korzenie, eksperymentować i drążyć, dowiadywać się i porównywać,  szukać w książkach i materiałach źródłowych,  zanurzać swą ciekawość w kapryśnych głębinach wiedzy, pozwólcie mu wyruszać w podróże odkrywcze – czasem trudne – ale pozwalające znaleźć taki pokarm, jaki będzie dla niego pożywny”. C. Freinet 

Za nami zajęcia z wykorzystaniem legend „Powstanie Kaszub” i „Legenda o powstaniu Sierakowic”. Wiemy już, że nasze dzieciaki świetnie poruszają się w tak bliskim im temacie. Załączamy fotorelację z zajęć. 

 Joanna Antczak, Hanna Leszczyńska, Milena Wenta 

Więcej o pracy technikami C. Freineta znaleźć można na facebookowych profilach:

oraz na stronie internetowej: